Akademia Technologii

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dom rodzinny Turnerów. 217 Bank Street w Wallace (Idaho).

Dzieciństwo[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 8 lutego 1921 roku w Wallace, w stanie Idaho, a sama twierdziła, że w rzeczywistości jest rok młodsza niż to wynika z jej metryki urodzenia^[a][1]. W okresie dzieciństwa nazywano ją Judy. Matką Turner była Mildred Frances Cowan (12 lutego 1904 – 22 lutego 1982), która w wieku piętnastu lat poznała o 10 lat starszego weterana I wojny światowej, górnika Johna Virgila Turnera (11 września 1894 – 14 grudnia 1930). Przyszła gwiazda filmowa od najmłodszych lat wykazywała chęci do występów scenicznych, tańca^[2]. Dzieciństwo wspominała jako skromną idyllę. W rzeczywistości jej ojciec, John, zmagał się z problemami finansowymi, co potęgowało jego uzależnienie od hazardu i skłonność do alkoholu. Mężczyzna pędził nielegalnie bimber, a gdy dowiedziały się o tym lokalne władze, cała rodzina Turnerów w połowie lat 20. wyjechała do San Francisco. Wkrótce małżeństwo Turnerów uległo rozpadowi, ale nigdy nie doszło do formalnego rozwodu. Mildred pracowała w gabinecie kosmetycznym, a John w 1930 r. zatrudnił się w miejscowych dokach. W grudniu, po udziale w craps (amerykańskiej grze hazardowej w kości), został okradziony i pobity ze skutkiem śmiertelnym. Sprawca morderstwa nigdy nie został ujęty^[3][4]. Ze względu na problemy finansowe Mildred poświęciła się pracy, a Lana trafiła pod opiekę rodziny zastępczej. Uczęszczała do Presidio Junior High School (1934–1935), a potem do George Washington High School, gdzie była cheerleaderką^[5]. W 1936 r. Lana wraz z matką wyjechały do Los Angeles, gdzie mieszkały w niewielkim domku na Glencoe Way wraz z koleżanką Mildred, Gladys Taylor. Turner uczyła się w Hollywood High School. Koleżanka z klasy, Nanette Fabray, tak wspominała Turner z tego okresu:

Turner (1937)

Pewnego razu Turner odwiedziła Top Hat Café na Sunset Boulevard, gdzie spostrzegł ją William R. Wilkerson, wydawca tygodnika „The Hollywood Reporter”, i spytał, czy chciałaby zagrać w filmie. Matka Lany zlekceważyła wizytówkę Wilkersona, ale pod wpływem Gladys Taylor zgodziła się, aby jej córka poszła na spotkanie do Wilkersona. Od tego właśnie zaczęła się kariera filmowa Turner^[b]. Wkrótce przydzielono jej agenta Zeppo Marxa, a także innych, którzy starali się o angaż nastolatki do filmu. Nastolatka jednak nie zdobyła zaufania włodarzy wytwórni 20th Century Fox i RKO Pictures. Na zatrudnienie Turner zdecydował się Mervyn LeRoy, oferując jej 50 dolarów tygodniowo. Do nastoletniej Turner reżysera przekonał jej urok, i to pomimo tego, że na castingu była niezwykle nieśmiała i niepewna siebie. 12 lutego 1937 r. podpisała kontrakt, 4 dni po tym, gdy ukończyła 16 lat. Nim rozpoczęła pracę na swoim pierwszym planie filmowym wybrała dla siebie imię Lana, bowiem Judy, zdaniem LeRoya, „było zbyt pospolite, niewłaściwe”^[6].

Początki kariery[edytuj | edytuj kod]

Najprawdopodobniej Turner po raz pierwszy pracowała na planie filmowym w czasie powstawania Narodzin gwiazdy, gdzie statystowała^[7]. W podobnym charakterze wystąpiła w Przygodzie pod Paryżem, ale dopiero jej rola ofiary morderstwa, w dramacie Zapamiętają, zwróciła uwagę krytyków. „Ta młoda dama ma sugestywną urodę, osobowość i czar” – zauważył dziennikarz „The Hollywood Reporter”. Ze względu na atrakcyjny wizerunek filmowej Mary Clay (obcisły sweter i spódniczka, podkreślające seksapil) aktorkę okrzyknięto sweater girl^[c]. Aktorka nie lubiła tego określenia, choć dzięki niemu zyskała rozgłos. „Kiedy po raz pierwszy zobaczyłam siebie na ekranie w swetrze myślałam, że umrę ze wstydu” – wyznała Turner^[8]. Wkrótce, zgodnie z kontraktem, została wypożyczona do Samuel Goldwyn Productions, gdzie zagrała służącą w Marco Polo, z Garym Cooperem w roli głównej. Aktorce nie podobały się kostiumy w jakich musiała występować, a także makijaż, który jej zdaniem spowodował nieodwracalne zmiany w jej wizerunku^[d]. Pierwotnie film przyniósł 700 tys. dolarów straty, co wówczas było ogromną sumą. Chociaż Turner grała niewielką rolę, to gdy w 1945 r. film został wznowiony, promowany był hasłem „w rolach głównych Gary Cooper i Lana Turner”^[9].

W miarę upływu czasu aktorka stawała się coraz bardziej rozpoznawalna i otrzymywała wiele listów od fanów, na które początkowo regularnie odpisywała. Gdy LeRoy zdecydował się przejść do wytwórni MGM zaproponował to samo aktorce. Turner zarabiać miała 100 dolarów tygodniowo, co pozwalało jej na wynajęcie całego domu dla siebie. 20 lutego 1938 r. podpisała kontrakt z nowym pracodawcą. U boku Mickeya Rooneya i Judy Garland wystąpiła w Andy Hardy zakochany. Ponadto uczęszczała do Little Red Schoolhouse, szkoły studia MGM^[10]. W ramach promowania nieskazitelnego wizerunku, Louis B. Mayer zalecił, aby ze zdjęć Turner usuwano papierosy i kieliszki. Początkującą aktorkę postrzegano jako następczynię niedawno zmarłej Jean Harlow^{[11][12][13][14]}.

Aktorka brała udział w przesłuchaniach do roli Scarlett O’Hary z Przeminęło z wiatrem, chociaż sama twierdziła, że zupełnie tam nie pasowała^[15]. Nowym agentem aktorki został Johnny Hyde, wiceprezydent Agencji Williama Morrisa, który wynegocjował dla niej podwyżkę gaży w wysokości 250 dolarów tygodniowo. Aktorka przefarbowała także swoje kasztanowe włosy na kolor jasny blond. Stały się one znakiem rozpoznawczym Turner. W 1939 r. zagrała pierwszą główną rolę, tancerki Patty Marlow, w komedii romantycznej Dancing Co-Ed. Miała także zagrać w remake’u Naszych roztańczonych córek, ale film nigdy nie powstał^[16][17]. W 1940 r. wystąpiła w nisko ocenionym w dramacie We Who Are Young. „Lana Turner jest rozkoszna jako żona, póki nie odezwie się albo nie podejmie próby gry aktorskiej” – napisano krytycznie w dzienniku „The New York Times”^[18]. W tym samym roku wzięła udział w musicalu Two Girls on Broadway. Krytycy docenili umiejętności taneczne Turner i sugerowali, że mogłaby być partnerką Freda Astaire’a^[19]. Fotografie z wizerunkiem Turner zdobiły okładkę czasopism „Look” i „Life”^[20].

Gwiazda MGM[edytuj | edytuj kod]

Gable i Turner w Honky Tonk

Rzeczywisty przełom w karierze aktorki nastąpił w latach 40. W 1941 r. Turner wystąpiła u boku Jamesa Stewarta, Judy Garland i Hedy Lamarr w musicalu Kulisy wielkiej rewii. Rola uzależnionej od alkoholu tancerki rewiowej Sheili Regan była dla początkującej aktorki sporym doświadczeniem zawodowym. Aby do niej przygotować się studiowała aktorstwo Bette Davis w Kusicielce. Wedle relacji Turner, Lilian Burns, nauczyciel aktorstwa w MGM, stwierdził, że aktorka zasłużyła na nominację do Oscara. Recenzent „The New York Timesa”, będąc pod wrażeniem Turner, stwierdził, że „musiała urodzić się na Olimpie”, „Time” uznał film za „gloryfikację Lany Turner”, a fanowski magazyn filmowy „Photoplay” przyznał, że chociaż inni aktorzy poradzili sobie dobrze ze swoimi rolami, to jednak jest to przede wszystkim „film Lany”^[21]. W tym samym roku aktorka podpisała nowy kontrakt filmowy z gwarancją zarobków 1,5 tys. dolarów tygodniowo i tym samym została jedną z czołowych aktorek macierzystej wytwórni^[22].

Jesienią 1941 r. na ekrany kin wszedł western Honky Tonk, w którym Turner partnerowała Clarkowi Gable’owi. Aktorka wcieliła się w postać powabnej Elizabeth Cotton, o serce której stara się szuler Candy Johnson. Spotkanie dwojga atrakcyjnych aktorów na planie filmowym podchwyciła prasa popularna, która plotkowała o romansie Gable’a i Turner. Jack Conway wspominał, że „chemia między nimi była tak wielka, że aż skwierczało. Niewątpliwie była to atrakcyjność fizyczna. Oni tego nie grali”. Carole Lombard, zazdrosna o ówczesnego króla Hollywood, początkowo przebywała na planie, co zupełnie paraliżowało Turner. Dla niezbyt doświadczonej aktorki współpraca z „królem Hollywood” była początkowo bardzo stresującym przeżyciem. Jednakże dzięki wskazówkom i wyrozumiałości uznanego gwiazdora, Turner miło wspominała ten etap kariery filmowej^[23]. Najprawdopodobniej to interwencja Gable’a spowodowała, że jego żona opuściła plan filmowy, a Turner mogła w pełni skupić się na aktorstwie. Honky Tonk okazał się największym sukcesem kasowym wytwórni MGM w 1941 r., i jedną z najbardziej dochodowych produkcji w Stanach Zjednoczonych^[24][25]. Turner została również dobrze oceniona przez krytyków^[26]. Czasopismo „Life” nazwał Gable’a i Turner „elektryzującym połączeniem, które wymaga powtórzenia”. Mimo że film, który miał nosić tytuł The Uniform, planowany był z udziałem obydwojga aktorów, wszedł jednak na ekrany kin pt. They Met in Bombay, a w rolach głównych zagrali Rosalind Russell i Gable^[27].

Pod koniec 1941 roku odbyła się premiera filmu noir Johnny Eager, w którym aktorka wystąpiła obok Roberta Taylora. Kilka miesięcy wcześniej na ekrany kin wszedł horror Doktor Jekyll i pan Hyde z Turner w obsadzie, partnerującej, wcielającemu się w rolę tytułową, Spencerowi Tracy’emu^[28]. Według producenta Jacka Cummingsa sceny miłosne Turner świetnie promowały filmy MGM. W uznaniu tego magazyn „Photoplay” nazwał Turner „najnowszą boginią miłości”^[29].

Atak na Pearl Harbor spowodował, że aktorka zdecydowała się, tak jak wiele innych gwiazd, wziąć udział w promocji obligacji wojennych. 15 czerwca 1942 r. aktorka przyjechała do Seattle, na Victory Square^[e], gdzie zgromadził się tłum niewidziany w dotychczasowej historii miasta. Turner kwitowała sprzedane obligacje i obiecała, że pocałuje każdego kto kupi papier wartościowy za 25 tysięcy dolarów. Jak sama przyznała, dotrzymała obietnicy setki razy^[f][30]. W czasie II wojny światowej Turner była popularną dziewczyną pin-up^[31]. Na jej cześć amerykańscy żołnierze nazwali 18 eskadrę „Tempest Turner”. Nazywano ją „najwspanialszą istotą na wysokich obcasach, która podnosi tętno” oraz „ukochaną marynarki wojennej”^[32]. Od października 1942 r. do końca wojny aktorka, wraz z m.in. Marleną Dietrich i Ritą Hayworth, pracowała w klubie Hollywood Canteen, gdzie żołnierze mogli spędzić czas i poznać gwiazdy filmowe. Występowała także w programach American Forces Network^[33], witała Ludmiłę Pawliczenko, gościa honorowego bankietu MGM^[34].

Wizerunek (krótkie włosy, nazywane victory bob) i sposób ubierania się aktorki stały się popularne wśród amerykańskich kobiet. U szczytu popularności tylko w jednym miesiącu zdjęcia przedstawiające Turner zdobiły okładki 18 czasopism. W 1942 r. do siedziby MGM dotarł list Evy Braun, w którym pisała o swoim marzeniu, aby żyć w Hollywood i zostać nową Laną Turner^[35]. Sama aktorka miała pewien dystans do sławy^[36].

Na początku 1942 r. MGM zdecydowało się zdyskontować sukces duetu Gable–Turner, i po raz kolejny oboje wystąpili na ekranie. Tym razem w melodramacie Odnajdę cię wszędzie. Produkcja filmu została przerwana zaledwie po kilku tygodniach z powodu śmierci żony aktora; jednakże 23 lutego wznowiono zdjęcia. Film w reżyserii Wesleya Rugglesa odniósł spodziewany sukces komercyjny. W „Newsweeku” napisano, że „Turner pieczętuje swój występ niesamowitą namiętnością i niekłamanym przekonaniem, które sprawiają, że jej sceny miłosne i dramatyczne są na wysokim poziomie, niedostępnym dla jakiejkolwiek innej aktorki”^[37].

Po zakończeniu zdjęć Turner wyruszyła w kolejną podróż promującą obligacje wojenne, m.in. do Idaho. W 1943 i 1944 r. aktorka zagrała w dwóch komediach: Slightly Dangerous i Małżeństwo to prywatna sprawa. Po raz pierwszy nazwisko Turner pojawiło się na pierwszym miejscu w filmowej czołówce. W 1945 r. wystąpiła w dramacie Keep Your Powder Dry opowiadającym o kobietach-żołnierzach, oraz w komedii Weekend w hotelu Waldorf. Każdy z tych filmów przyniósł zyski producentowi. Na początku 1945 r. aktorka została jedną z najlepiej opłacanych aktorek Hollywood, z gażą 4 tys. dolarów tygodniowo^[g].

Listonosz zawsze dzwoni dwa razy[edytuj | edytuj kod]

Turner w zwiastunie Listonosz zawsze dzwoni dwa razy (1946)

Z ekranizacją powieści kryminalnej Jamesa M. Caina wstrzymywano się przez wiele lat ze względu na Kodeks Haysa^[h][38]. W końcu w połowie lat 40. dostosowano scenariusz do rygorystycznych wymogów i powierzono reżyserię Tayowi Garnettowi. Autor powieści przyznał, że myślał o Turner jako głównej bohaterce. Aktorka wcieliła się w postać zuchwałej Cory Smith, która wraz z kochankiem morduje swojego męża, aby przejąć jego majątek. Powstawaniu filmu towarzyszyło wiele perturbacji, począwszy od kapryśnej, zmiennej pogody, aż po alkoholizm reżysera. Film zebrał przychylne recenzje krytyków, szczególnie chwalono aktorstwo Johna Garfielda i Turner^[39]. Obraz okazał się także największym hitem MGM w 1946 r. Aktorka uważała, że był to jej ulubiony film, a rolę Smith uznano za najlepszą w jej karierze^[40]. Krytyk Stephen Macmillan Moser tak ocenił występ Turner:

James M. Cain wręczył Turner, oprawioną w skórę, tytułową nowelę wraz z dedykacją „Drogiej Lanie, podziękowania za występ, który przeszedł moje oczekiwania”. Rola Cory Smith sprawiła, że włodarze MGM chętniej decydowali się powierzać aktorce bardziej złożone role^[41].

Turner i Gable w Powrocie (1948)

W 1947 r. Turner wystąpiła w melodramacie historycznym Ulica zielonego delfina. Do roli Marianne Patourel aktorka schudła 7 kg i przyciemniła włosy. Faktycznie jednak był to pierwszy film, który nie koncentrował się tylko na urodzie Turner. Obraz Victora Saville potwierdził wysoką pozycję aktorki, okazał się być największym przebojem MGM w owym czasie^[42]. W następnym roku Turner zagrała, po raz trzeci u boku Clarka Gable’a, w dobrze przyjętym melodramacie Powrót. Turner początkowo odmówiła występu w Trzech muszkieterach, ponieważ uznała, że podstępna Milady de Winter jest tylko drugoplanową postacią. Pierwotnie pierwszoplanową gwiazdą filmu miał być Gene Kelly. Szefostwo wytwórni zawiesiło aktorkę na pewien czas, ale jednocześnie wprowadzono poprawki do scenariusza, które wpłynęły na zmianę decyzji Turner^[43]. Występ aktorki, w filmie George’a Sidneya, „The New York Times” określił jako „całkowicie fantastyczny”^[44]. Adaptacja powieści Aleksandra Dumasa była pierwszym kolorowym filmem Turner w karierze, poza występem symbolicznym w Du Barry Was a Lady. Film znalazł się w czołówce najbardziej dochodowych produkcji USA w 1948 r.^[45]

W tamtym okresie aktorka otrzymywała podobne wynagrodzenie co Clark Gable. Z rocznymi zarobkami rzędu 226 tys. dolarów^[i] Turner znalazła się na liście 10 najlepiej opłacanych kobiet w USA^[46]. Jej ostatnie filmy w latach 40. przyniosły około 20 mln dolarów zysku, co było rekordem niedostępnym dla innych ówczesnych aktorek^[47]. Felietonistka Dorothy Kilgallen nazwała Turner „supergwiazdą”, a w ankiecie magazynu „Modern Screen” czytelnicy uznali Turner „gwiazdą numer 1”^[48].

Lata 50.[edytuj | edytuj kod]

24 maja 1950 r. aktorka odcisnęła swoją dłoń i stopy w Hollywood Walk of Fame^[49]. Na potrzeby roli w melodramacie A life of her own aktorka przeszła na restrykcyjną dietę, dzięki czemu widzowie nie dostrzegali skutków jej kinowej absencji. Film George’a Cukora był pierwszym znaczącym w karierze aktorki, który przyniósł straty, a konkretnie 700 tys. dolarów. Następnie Turner wystąpiła w 2 musicalach, które nie powtórzyły sukcesów komercyjnych aktorki z poprzedniej dekady. Jedynie musical Wesoła wdowa, gdzie wystąpiła u boku Fernando Lamasa, spodobał się amerykańskim widzom^[50].

W filmie Piękny i zły Vincente Minellego z 1952 r. Turner wcieliła się w postać Georgii, która, zdaniem reżysera, była postacią wzorowaną na Dianie Barrymore, córce aktora Lionela Barrymore’a. Faktycznie jednak Georgia była personifikacją karier wielu aktorek hollywoodzkich. Przed pracą na planie reżyser nie miał dobrego zdania o Turner jako aktorce. W czasie powstawania Pięknego i złego zmienił zdanie: „Uświadomiłem sobie, że miała wielką wyobraźnię. Potrafiła robić takie rzeczy, o które bym ją nie posądzał”. Jedną z najbardziej znanych scen z filmu jest ta, w której rozhisteryzowana Georgia prowadzi samochód. Turner zagrała ją w jednym ujęciu. Za występ w melodramacie aktorka zebrała pochlebne recenzje. O jej występie tak mówiła historyk filmu Jeanine Basinger:

Lana Turner (1950)

Aktorka głęboko wierzyła, że zostanie nominowana do Oscara za występ w filmie Minellego. Tak się jednak nie stało. Artystyczne niepowodzenie tłumaczyła to zakulisowymi działaniami Dore’a Schary’ego^[50]. W 1952 r. Turner wystąpiła w reklamie Lustre-Creme Shampoo, a magazyn „Modern Screen” obwieścił włosy Turner „najpiękniejszymi na świecie”^[51].

Następnie odrzuciła rolę w Mogambo, bowiem nie mogła pracować w afrykańskim plenerze ze względu na swoje zdrowie. Żałowała tej decyzji, gdyż Ava Gardner, która grała rolę za Turner została nominowana do Oscara. W 1954 r. wystąpiła w dramacie Flame and the Flesh. Na potrzeby roli aktorka zmieniła wizerunek i została brunetką. Film kręcony był w Europie, a Turner stylizowano na Ginę Lollobrigidę. Gdy aktorka dotarła do Rzymu, mogła bez problemów poruszać się po mieście, bo mało kto ją rozpoznawał ze względu na zmianę wyglądu. Wprawdzie film Richarda Brooksa zjednał widzów, ale krytycy uznali go za przeciętny. W tym samym roku zagrała po raz czwarty w parze z Gable’em, w przeciętnym melodramacie Zdrada. Wówczas zadebiutowała w programie telewizyjnym The Ed Sullivan Show. Ze względu na wzrost popularności telewizji i kryzys systemu studyjnego aktorka, by uniezależnić się zawodowo, rozważała wtedy zerwanie kontraktu z MGM. „Moje ostatnia lata w MGM były jak praca wśród ruin” – wspominała po latach^[52].

Występ w Synu marnotrawnym opisywała w ten sposób: „Moje kwestie były tak głupie, że zniechęciło mnie to do pracy. Nawet kostiumy były okropne. Pełne ornamentów i ciężkich paciorków, a materiał był tak sztywny, że czułam się jakbym nosiła pancerz”. Dodatkowo, dość odważny wizerunek Turner, wzbudził negatywne komentarze wśród przedstawicieli środowisk religijnych. Obraz Richarda Thorpe’a był komercyjną porażką, a Dore Schary stwierdził, że był to najgorszy film jaki wyprodukował w MGM. Zaraz po zakończeniu zdjęć aktorka rozpoczęła pracę dla Warner Bros. nad dramatem wojennym Morski pościg. Zagrała w nim za gażę w wysokości 300 tys. dolarów, wraz z Johnem Wayne’em. Turner, podobnie jak reszta obsady, nie potrafiła porozumieć się z reżyserem Johnem Farrowem. Chociaż film przyniósł względne zyski to jednak recenzenci kwestionowali wiarygodność głównych bohaterów^[53]. Ostatnią produkcją nakręconą dla jej macierzystej wytwórni był dramat kostiumowy Diane, z Rogerem Moorem, który w 1956 r. przyniósł spore straty finansowe. W omawianym czasie Turner zagrała dla Foxa w remake’u Deszczów w Ranchipur; partnerem aktorki był Richard Burton. Film nie odniósł spodziewanego sukcesu finansowego, chociaż niektórzy recenzenci jak z np. magazynu „Redbook” uznali obraz Jeana Negulesco za film miesiąca^[54].

W lutym 1956 r. aktorka dowiedziała się, że jej kontrakt z MGM nie zostanie przedłużony. W ostatnich godzinach obowiązywania kontraktu aktorka przyjechała do siedziby studia i spakowała swoje rzeczy. Poza dwoma strażnikami przy bramie nikt oficjalnie nie pożegnał dawnej gwiazdy wytwórni. W rozmowie z Joe Hyamsem Turner wyznała, że nosiła się z zamiarem założenia własnej wytwórni pod nazwą Lanturn. W końcu jednak podjęła decyzję o występie w dobrze przyjętym filmie z gatunku romans The Lady Takes a Flyer (1958), wyprodukowanym przez Universal Pictures. Aktorka była brana pod uwagę do roli Maggie w ekranizacji sztuki Tennessee Williamsa, Kotka na gorącym blaszanym dachu^[54].

Peyton Place[edytuj | edytuj kod]

Turner w Peyton Place (1957)

W czasie jednej z rozmów w połowie lat 50. producent i scenarzysta Jerry Wald przekonywał Turner, że powinna zagrać w ekranizacji bestsellerowej powieści Peyton Place, autorstwa Grace Metalious. Jednakże aktorka nie chciała słyszeć o roli matki dorastającej nastolatki. Tym bardziej, że inne gwiazdy z czasów jej świetności jak Rita Hayworth czy Betty Grable również wzdragały się przed tego typu rolami. Co więcej, scenariusz poruszał wiele tematów zakazanych w kinie, takich jak gwałt, uwodzenie czy aborcja. W końcu jednak Turner zgodziła się na występ, prawdopodobnie głównie ze względu na wynagrodzenie – 125 tys. dolarów. Aktorka wówczas znajdowała się w nie najlepszej sytuacji materialnej. Do występu jako Constance MacKenzie przefarbowała włosy na miodowy blond. Film zajął 2. miejsce wśród najbardziej dochodowych produkcji w 1957 r., zarabiając 26 milionów dolarów i będąc jednym z największych hitów kinowych całej dekady w USA. To przywróciło Turner pozycję czołowej aktorki amerykańskiego kina. O jej roli przychylnie wypowiadało się wielu krytyków z m.in. „The New York Timesa” czy „The Saturday Review”. Turner została po raz pierwszy i jedyny w karierze nominowana do Oscara, lecz rywalizację o statuetkę przegrała z Joanne Woodward^[54][55].

Zwierciadło życia[edytuj | edytuj kod]

Turner w Zwierciadle życia (1959)

Po skandalu związanym ze śmiercią Stompanato, aktorka miała pewne obiekcje przed powrotem do świata filmu. Jej agent, Paul Kohner, przekonał ją jednak do występu w remake’u Imitacji życia (1934). Co więcej Ross Hunterstwierdził, że Turner przez kontrakt z MGM była ofiarą swojego seksapilu. Widzowie podziwiali urodę aktorki, a nie jej umiejętności. Nowy film miał to zmienić. Pierwszego dnia pracy na planie aktorka spotkała się z dziennikarzami i otwarcie odpowiadała na pytania dotyczące jej powrotu. Rola zmagającej się z trudami życia Lory Meredith była niezwykle bliska aktorce. W związku z tym, że budżet produkcji był niewielki, Turner zgodziła się na wypłatę w wysokości 2,5 tys. dolarów tygodniowo z gwarancją 50% zysków. W razie porażki komercyjnej aktorka otrzymałaby względnie niewielkie wynagrodzenie. Tymczasem było wprost odwrotnie. „To była najlepsza decyzja finansowa w moim życiu. Zarobiłam przynajmniej milion dolarów, i to na długo przed tym, jak Elizabeth Taylor otrzymała taką sumę za występ w Kleopatrze” – stwierdziła z czasem. Film Douglasa Sirka okazał się najbardziej dochodowym w historii Universal Pictures^[56][57]. Ponadto zdaniem BBC jest jednym ze 100 najlepszych filmów amerykańskich w historii^[58]. Sukces filmu dowiódł, że pomimo skandalu związanego ze śmiercią Stompanato, osoba Turner wciąż była popularna wśród widzów amerykańskich kin. Komentując sukces Turner zauważono. że „jeśli ją gazety prześladowały, ona wzięła nad nimi górę, śmiejąc się cały czas w drodze do banku”^[59][60][61].

Lata 60.[edytuj | edytuj kod]

Na początku następnej dekady Turner proponowano wiele ofert pracy, przy czym większość z nich nie weszła w fazę realizacji, z przyczyn niezależnych od aktorki. Zainteresowana rolą w Anatomii morderstwa, aktorka nie mogła porozumieć się z reżyserem Otto Premingerem, słynącym z trudnego charakteru. Wskutek nieporozumień odnośnie do kostiumów kobieta odrzuciła ofertę gry u boku Jamesa Stewarta. W 1960 r. wystąpiła wraz z Anthonym Quinnem w filmie noir Portret w czerni. Susan Mann z „Women’s Mirror” napisała, że „Turner była zachwycająca i nieprawdopodobna jak nigdy”. Film był próbą odtworzenia magii obrazu Listonosz zawsze dzwoni dwa razy. Jednakże krytycy stwierdzili, że głównym bohaterom brakowało tej samej więzi emocjonalnej jaka łączyła parę Turner–Garfield. Rok później aktorka wystąpiła wraz z Jasonem Robardsem w dramacie By Love Possessed. Reżyserii podjął się John Sturges, który odpowiadał za sukces m.in. Siedmiu wspaniałych. Scenariusz bazował na bestsellerowej powieści Jamesa Goulda Cozzensa. Na planie aktorka współpracowała z Thomasem Mitchellem i George’em Hamiltonem. Film zadebiutował nie tylko w amerykańskich kinach, ale również w liniach lotniczych Trans World Airlines, w czasie rejsów dla pasażerów pierwszej klasy. Chociaż występ Turner uznano za przyzwoity to jednak film nazwano „rozwlekłym romansem”. W listopadzie 1961 r. Turner zagrała wraz ze swoim przyjacielem Bobem Hope’em w komedii romantycznej Kawaler w raju. Jej następny film również opierał się na schemacie połączenia, początkowo, dwu niedopasowanych osób. W Who’s Got the Action? wystąpiła wraz z Deanem Martinem. Film zebrał słabe oceny od krytyków, ale doceniono, zaskakującą dla wielu, dobrą współpracę głównego duetu aktorskiego^[62].

W połowie lat 60. Turner wróciła do ról dramatycznych za sprawą udziału w produkcji Madame X. Wyreżyserowany w 1966 r. przez Davida Lowella Richa film powstał na podstawie sztuki z 1908 r. Turner wcieliła się w tytułową postać kobiety, która zmienia tożsamość w obawie przed ostracyzmem społecznym. Między Turner, a grającą jej filmową teściową, Constance Bennett, na planie trwała nieformalna rywalizacja o lepsze ujęcie, subtelniejszy makijaż. Bennett była dawną gwiazdą kina lat 30., ale nie chciała gorzej zaprezentować się od wciąż popularnej Turner. Recenzje Madame X były dla twórców zaskakująco negatywne. Jeden z krytyków stwierdził nawet: „Jeśli nie widziałeś żadnego filmu od 1930 r. to możesz uznać Madame X za wspaniały obraz”. Natomiast doceniono Turner za wiarygodność postaci i profesjonalizm. Film był szczególnie popularny we Włoszech, gdzie aktorka otrzymała nagrodę David di Donatello oraz Nagrodę Zielonej Perły od właścicieli kin. Rola Holly Parker uznawana jest za ostatnią, bardziej znaczącą w karierze Turner^[56].

Turner i Rossano Brazzi w The Survivors (1969)

W 1966 r. wystąpiła w popularnym programie telewizyjnym What’s My Line?, a 9 kwietnia 1967 r. była gościem w The Smothers Brothers Comedy Hour, nagrywanym z udziałem publiczności. Pytana o to czemu od 2 lat nie zagrała w żadnym nowym filmie twierdziła, że propozycje scenariuszy zawierają zbyt wiele obscenicznych elementów. Dodała także, że popularne było kino typowo męskie, a nie takie, z jakim była kojarzona przez ponad 25 lat kariery^[63].

W 1969 r. Turner wystąpiła w thrillerze Sześcian. Film znacząco różnił się od dotychczasowych produkcji, w których wystąpiła. Zawierał bowiem wątki psychodeliczne, związane z narkotykami oraz sceny nagości. Krytycy nazwali obraz Tito Davisona „Peyton Place ze sporą dawką LSD”. Jeanine Basinger oceniła zaś, że „Sześcian jest jednym z najgorszych filmów jaki kiedykolwiek powstał” oraz, że „Turner jest imitacją Lany Turner. Albo, gorzej, imitacją Mae West”^[56]. W tym samym roku Turner wystąpiła po raz pierwszy w swojej karierze w serialu telewizyjnym, Harold Robbins’ The Survivors, stacji ABC. Była to wówczas najdroższa produkcja telewizyjna, z budżetem 300 tys. dolarów na 1 odcinek. Aktorka otrzymywała 12,5 tys. dolarów za tydzień pracy. Pomimo dużej kampanii promocyjnej serial po 15 tygodniach emisji został zdjęty z anteny^[64].

Schyłek kariery[edytuj | edytuj kod]

8 czerwca 1971 r. ku zaskoczeniu fanów Turner zadebiutowała w sztuce teatralnej Forty Carats w reżyserii Johna Bowaba. Aktorka wcieliła się w postać 40-letniej rozwódki Anne Stanley, zakochanej w sporo młodszym mężczyźnie. Za 10-tygodniowe występy zaoferowano jej 200 tys. dolarów. Występy aktorki cieszyły się popularnością, niemniej recenzje sztuki skoncentrowane były bardziej na urodzie Turner niż na jej umiejętnościach sensu stricto aktorskich^[65][66]. Turner występowała także w innych sztukach, w m.in. The Pleasure of His Company i Bell, Book and Candle^[67].

Aktorka przez długi czas nie chciała grać w horrorach, tak jak robiły to dawne gwiazdy Hollywood: Barbara Stanwyck, Joan Crawford czy Bette Davis. W 1974 r. za namową Roberta Huttona zgodziła się zagrać w filmie Persecution, który określono jako brytyjska wersja Co się zdarzyło Baby Jane? (1962). Turner o swojej roli mówiła, że gra „matriarchalnego potwora” z obsesją posiadania wielu kotów. Film podobnie jak Sześcian miał ograniczoną dystrybucję i generalnie zebrał kiepskie recenzje. Pomimo tego Turner otrzymała w październiku 1975 r. Clavel Medalla de plata, nagrodę festiwalu horroru w Hiszpanii, dla najlepszej aktorki (mejor actriz)^[68][56].

W końcu lat 70. zagrała w dramacie Bittersweet Love i w komedii grozy Witches’ Brew. Obie produkcje nie odniosły sukcesu, a we wspomnianej komedii grozy Turner grała rolę drugoplanową, pierwszy raz od wielu lat. W tym samym czasie brała udział w spotkaniach z fanami, co przypominało format popularnego An Evening with… Jednakże z powodu spóźnień aktorki i opuszczania konferencji prasowych cykl spotkań tracił na popularności. Prawdopodobnie miało to związek ze skutkami nałogu alkoholowego Turner^[69]. W 1979 r. uczestniczyła w serii spotkań na rzecz potrzebujących dzieci w San Francisco. Na początku lat 80., ze względu na kłopoty ze zdrowiem, aktorka zdecydowała się skończyć z piciem alkoholu i na tym tle przeżyła swego rodzaju nawrócenie religijne, stając się gorliwą katoliczką. 25 października 1981 r. aktorka otrzymała nagrodę Artistry in Cinema od National Film Society. Rok później opublikowała swoją autobiografię Lana: The Lady, The Legend, The Truth. Zagrała też wtedy w 6 odcinkach popularnej telenoweli Falcon Crest, wcielając się w postać Jacqueline Perrault, oraz grała w sztuce Murder Among Friends w Cleveland. Występowała w popularnych talk-show: The Joan Rivers Show, The Phil Donahue Show czy Hour Show. W 1985 r. wystąpiła po raz ostatni w karierze, w 2 odcinkach serialu Statek miłości^[70].

Ostatnie lata. Śmierć i pogrzeb[edytuj | edytuj kod]

Aktorka otrzymywała tantiemy za swoje filmy i z tego głównie się utrzymywała. Wspomagała finansowo malarza Laurino Scaffone, przekazując mu m.in. jednorazowo 23 tys. dolarów. Planowała wystawę jego prac w galeriach w Los Angeles^[71]. Wraz z zaprzestaniem kariery aktorskiej i publicznych występów Turner zmagała się z problemami zdrowotnymi, nadużywaniem alkoholu i nikotynizmem. Co ciekawe z niektórych zdjęć aktorki usuwano papierosy. W 1992 r. zdiagnozowano u niej nowotwór^[72]. Przeszła przez 8-tygodniową radioterapię. Rok później aktorka obwieściła, że nastąpiła remisja i jest całkowicie zdrowa. Wróciła do życia publicznego. Jej córka Cheryl stwierdziła, że Turner przestała palić papierosy. Wkrótce jednak szyja oraz szczęka aktorki poważnie spuchły. Stan aktorki znacząco się pogorszył, straciła także na wadze. Przy wzroście 160 cm ważyła tylko 40 kg. Pokarm podawany był jej dzięki sondzie żołądkowej. Rozwój choroby spowodował dalszą utratę wagi^[73]. Po raz ostatni wystąpiła publicznie we wrześniu 1994 r. na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián, gdzie odebrała nagrodę za całokształt twórczości^[74]. Przez większą część uroczystości poruszała się na wózku inwalidzkim^[75]. Kilka tygodni przed śmiercią udzieliła wywiadu, w którym wyznała, że chciałaby być zapamiętana jako „dama, która wniosła szyk do Hollywood”. Zmarła w swoim domu w Century City (dzielnicy Los Angeles) 29 czerwca 1995 r. Aktorka nie życzyła sobie żadnych uroczystości pogrzebowych. Jej ciało zostało skremowane, a szczątki przekazane bliskim i rozsypane na wyspie Oʻahu (Hawaje)^[76]. Turner przekazała córce Cheryl względnie niewielką sumę ze swojego majątku, 50 tys. dolarów, oraz kolekcję futer. Większą część majątku Turner zapisała w testamencie swojej gosposi Carmen Cruz. Kobieta twierdziła, że do ostatnich dni opiekowała się chorą aktorką, a Cheryl w ogóle nie była obecna. Ta jednak zaprzeczyła temu^[65].

Radio[edytuj | edytuj kod]

Brała udział w słuchowiskach m.in.: Orson Welles Almanac^[77], Fifth War Loan Drive^[78], Command Performance, Lux Radio Theater i Suspense. Występowała razem z Bobem Hope’em, Johnem Hodiakiem^[79], Claudette Colbert i Judy Garland^[80].